Монгол Улсын эмч нар  өнгөрсөн онд анх удаа эх орондоо элэг шилжүүлэн суулгах мэс заслыг амжилттай хийсэн. Өнөөдрийн байдлаар таван хүнд элэг шилжүүлэн суулгасан байна. Ирэх наймдугаар сард дахин нэг хүнд элэг шилжүүлэн суулгахаар бэлдээд  байна. Харин өнөөдөр манай улсын элэг шилжүүлэн суулгах үндэсний баг Азийн элэгний эмгэг судлалын төвтэй хамтран “Элэгний эмгэгийн тулгамдсан асуудлууд” сэдэвт олон улсын онол практикийн хоёрдугаар бага хурлыг хийлээ. Тус хуралд Сингапур улсын профессор, докторууд оролцсон юм. Сингапур улс сүүлийн арван жил элэг шилжүүлэн суулгах хагалгааг 200 гаруй хүнд амжилттай хийсэн байна. Цаашид манай улстай энэ чиглэлээр хамтран ажиллах хүсэлтэй байгаагаа хэлж байв. Энэ үеэр Элэг шилжүүлэн суулгах үндэсний багийн ахлагч, доктор О.Сэргэлэнгээс зарим зүйлийг тодруулсан юм.

-Элэг шилжүүлэн суулгах үндэсний баг, Сингапур улсын элэгний эмч нартай хэрхэн хамтран ажиллах вэ?
-Элэг шилжүүлэн суулгах үндэсний баг 25 гишүүнтэй. Манай улсын элэгний эмч нар Сингапур улсын эмч, докторуудтай өнгөрсөн хугацаанд уулзаж туршлага судалж байсан. Цаашид жилд гурван удаа хурал зохион байгуулж, тулгамдсан асуудлыг шийдвэрлэхийн төлөө хамтран санал бодлоо солилцоно. Монголд нас баралтын шалтгааныг элэгний өвчлөл тэргүүлж байна. Элэг шилжүүлэн суулгахад эхлээд эмч мэргэжилтний  багийг маш сайн бэлдэх, дараа нь багаж тоног төхөөрөмж мөн донорын  асуудал яригдаж байдаг. Багаж тоног төхөөрөмжийн хувьд анх  эхэлж байсан үеэ бодвол дээрдсэн ч өнөөдрийн түвшинд бас л  дутагдалтай зүйл цөөнгүй бий. Харин Донорын тухай хуулийн 9.2 дугаар зүйлд  зөвхөн цусан төрлөөс элэг шилжүүлнэ гэж заасан байдаг нь учир дутагдалтай байгаа.

-Донорын тухай шинэчилсэн найруулгыг УИХ-д өргөн бариад байгаа. Энэ хуульд зөвхөн цусан төрлөөс донор шилжүүлнэ гэдгийг хэрхэн өөрчилсөн бэ?
- Монгол Улсын элэгний өвчтэй хүмүүсийн дунд  вирусийн өвчлөл их байдаг. Тиймээс зөвхөн цусан төрлийн хамаасан садангаас эрхтэн авах нь учир дутагдалтай. Нөхөр нь эхнэртээ эрхтэн шилжүүлэх нь хориотой байгаа. Бид хуульд хэд хэдэн өөрчлөлтийг тусгасан.  Хамгийн гол нь амьд донороос эрхтэн авах хүрээг тэлж өгөх шаардлагатай байгаа. 30-аас доош насны хүнийг донор болгодог. Тиймээс одоогийн хуулиар бол эрүүл донор олдох боломж хомс байна.  

-Элэгний вирус тоолуулах лаборатори сүүлийн үед нэмэгдэж байна. Ер нь элэг шилжүүлэн суулгахаас гадна ямар төрлийн хагалгааг хийж байна вэ?
-Манай иргэд өмнө нь элэгний вирус тоолуулахын тулд гадаад орныг зорьдог байсан. Одоо дэлхийн түвшинд хүрсэн элэг тоолох лабораториудтай болсон.  Мөн элэг тайрах хагалгааг маш сайн хийж байна. Элэгний эмгэг цаашдаа буурах хандлагатай байгаа. Хагалгааны дараах хүндрэл ч олон улсын түвшинд бий. Швейцарийн элэгний мэс заслын багийн Желей эмч сүүлийн 10 жилд Монголд ирж манай эмч нарт зааж  сургасан. Манай улсад элэг шилжүүлэн суулгах хагалгаа дэлхийн хэмжээнд хийгдэж байна.

-Өнөөдрийн байлаар элэг шилжүүлэн суулгах хагалгаа хийлгэх шаардлагатай хэдэн хүн хүлээж байна вэ?
-45 хүн хагалгаа хүлээж байна. Заримд  нь донор олдсон. Ихэнх нь доноргүй байна. Гэхдээ энэ бол нэгтгэсэн дүн мэдээ биш. Зарим орон нутгийн мэдээллийг аваагүй байгаа. Хэрвээ улс даяар элэгний өвчлөлтэй бүх  хүнийг бүртгэж үзвэл элэг шилжүүлэн суулгах хагалгаа хийлгэх шаардлагатай хүн олон байгаа.



-Элэг шилжүүлэн суулгах мэс заслын ажилбарыг  хэдэн төгрөгөөр хийдэг вэ. Иргэдэд төрөөс ямар хөнгөлөлт үзүүлэх вэ?
-Тухайлбал,  Бөөр шилжүүлэн суулгахад  11 сая төгрөгөөр хийдэг. Үүний найман саяыг төр дааж гурван саяыг иргэн өөрөө  гаргадаг. Өнгөрсөн хугацаанд  таван хүнд элэг шилжүүлэн суулгах хагалгааг хийхдээ 50 сая төгрөгөөр хийсэн. Дэлхийн бусад оронтой харьцуулахад энэ зардал маш хямд байгаа. Гэхдээ элэг шилжүүлэн суулгах багийн хэмжээнд хангалттай биш. Харин тухайн эмчлүүлэгч иргэнд маш хүндрэлтэй тусч байгаа юм. Элэг шилжүүлэн суулгах хагалгааны хэдэн хувийг төр дааж хэдэн хувийг эрүүл мэндийн даатгалаас гаргах  вэ гэдэг асуудал шийдэгдээгүй, яригдаж байна.