Цахилгаан дугуй (суррон), цахилгаан скүүтерийн хэрэглээг зохицуулах талаар санал, дүгнэлт гаргах үүрэг бүхий ажлын хэсгээс өнөөдөр Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг боловсруулсантай холбогдуулан олон нийтийн хэлэлцүүлгийг зохион байгууллаа.
Хэлэлцүүлгийн эхэнд, УИХ-ын гишүүн, ажлын хэсгийн ахлагч П.Батчимэг тус хуулийн төслийн талаар танилцуулсан юм. Тэрбээр, манай улсад шинэ төрлийн бичил цахилгаан тээврийн хэрэгсэл болох цахилгаан дугуй /суррон/, цахилгаан скүүтерийн хэрэглээ сүүлийн 5 жилд эрс нэмэгдэж, энэ хугацаанд нийт 584 осол гэмтэл бүртгэгджээ. Тухайлбал, сүүлийн 2 жилд энэ төрлийн тээврийн хэрэгслээс үүдэлтэй осол гэмтэл 4-5 дахин өссөн байна. Осол гэмтэлд өртсөн хүмүүсийн дийлэнх нь 10-19 насны иргэд буюу бага насны хүүхэд, залуус байгаа нь төрөөс энэ асуудалд зайлшгүй анхаарал хандуулах цаг болсныг харуулж байна.
Гэвч одоо хүчин төгөлдөр мөрдөж буй Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, Замын хөдөлгөөний дүрмийн хүрээнд цахилгаан дугуй /суррон/, цахилгаан скүүтер тээврийн хэрэгслийн ангилал, тээврийн хэрэгслийг жолоодох насны хязгаар тодорхой биш, тээврийн хэрэгсэлд тавих техникийн ерөнхий шаардлага байхгүй, цахилгаан дугуй /суррон/, цахилгаан скүүтер жолоодон замын хөдөлгөөнд оролцогчийн үүрэг, хариуцлага зохицуулалтгүй, мөн нийтэд цахилгаан скүүтер түрээсийн үйлчилгээ үзүүлэгчдэд хяналт тавих эрх зүйн орчин байхгүй зэрэг асуудлууд нь замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангахад тулгамдсан асуудал болоод байна.
Иймд төрөөс иргэнийхээ амьд явах, эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах үндсэн эрхийг хангах, хүүхдийн ашиг сонирхлыг нэн тэргүүнд хамгаалах “хууль зүйн баталгааг” бий болгох үндсэн үүргийн хүрээнд Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг Хууль тогтоомжийн тухай хуульд заасан журмын дагуу боловсруулаад байна гээд ажлын хэсэг өнгөрсөн хугацаанд хэрхэн ажилласан талаар болон гадаад улс орнуудын зохицуулалтын жишиг, хууль эрх зүйн хүрээнд тулгамдаж буй асуудал зэргийг танилцуулгадаа онцоллоо. Хуулийн төсөлд “Цахилгаан скүүтер”, ”Цахилгаан дугуй”, ”Хувь хүний бичил цахилгаан тээврийн хэрэгсэл” гэсэн тээврийн хэрэгслийн ангиллыг шинээр тодорхойлж, эдгээр тээврийн хэрэгслийг жолоодох насны хязгаар, тээврийн хэрэгслийн техникийн дээд хурд, тээврийн хэрэгсэл зорчихыг зөвшөөрсөн зам, цахилгаан скүүтер, цахилгаан дугуй жолоодон замын хөдөлгөөнд оролцогч жолоочийн үүрэг, жолоочид хориглох зүйлс, цахилгаан скүүтерийн хөдөлгүүрийн хүч чадал, хамгийн дээд, доод хурд, тээврийн хэрэгслийн жин, тээврийн хэрэгслийн тоноглол зэргийг агуулсан цахилгаан скүүтерт тавих техникийн ерөнхий шаардлага, ”Нийтийн хэрэглээний цахилгаан дугуй, цахилгаан скүүтерийн үйлчилгээ үзүүлэгч (shared micromobility services)-ийн эрх, үүрэг, тусгай зөвшөөрлийн нөхцөл, шаардлага зэрэг замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангахтай холбоотой цогц асуудлуудыг хуулийн төсөлд тусгасан талаар мөн танилцууллаа. Хэлэлцүүлгийн чиглүүлэгчээр УИХ-ын гишүүн, ажлын хэсгийн гишүүн Г.Лувсанжамц ажиллав.
Гэмтэл, согог судлалын үндэсний төвийн үйл ажиллагаа хариуцсан дэд захирал Б.Батзориг цахилгаан дугуй /суррон/, скүүтерээс үүдэлтэй осол, гэмтлийн нөхцөл байдлын талаар таницлуулсан юм. Тэрбээр, сүүлийн жилүүдэд цахилгаан дугуй, скүүтер зэргийг тээврийн хэрэгсэл болгон замын хөдөлгөөнд оролцох болсонтой холбоотой зам тээврийн осолд өртөж, өөрийн болон бусдын амь нас, эрүүл мэндэд хохирол учруулах явдал нэмэгдэж байна.2022-2024, 2025 оны эхний 4 сарын байдлаар цахилгаан дугуй, скүүтер, мопедноос үүдэлтэй нийт 985 шинэ тохиолдол бүртгэгдсэн. 2025 оны 3 дугаар сараас эхлэн энэ төрлийн осол гэмтэл эрс нэмэгдэх төлөвтэй байна. Насны бүлгээр авч үзвэл нийт тохиолдолын 39 хувь нь 10-19 насны хүүхдүүд эзэлж байна. Нийт тохиолдлын 4.2 хувь нь согтууруулах ундаа хэрэглэсэн гэсэн өгүүлэмжтэй байна. Харин 2024 онд улсын хэмжээнд суррон, скүүтер, мопедоос үүдэлтэй осол гэмтлийн 532 тохиолдол бүртгэгдэж, 3 хүн амь насаа алдсан. Нийт тохиолдлын 95.1хувь нь тухайн тээврийн хэрэгслээр зорчиж байхдаа хамгаалалтын малгай хэрэглээгүй байна хэмээн танилцуулаад цаашид хууль эрх зүйн оновчтой зохицуулалт зайлшгүй шаардлагатай байна гэв.
Түүний дараа Тээврийн цагдаагийн албаны Зам тээврийн хяналт, төлөвлөлт, зохион байгуулалтын хэлтсийн дарга, цагдаагийн хурандаа Б.Очирбат, цахилгаан дугуй /суррон/, скүүтер тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдлын талаар илтгэлээ. Тэрбээр, эхлээд манай улсад сүүлийн 3 жилд импортоор орж ирсэн мотоцикл /суррон/, мопед, унадаг дугуйны тоо баримтыг танилцуулав.Тухайлбал, “Жэт” ХХК-ийн скүтерийг 4500-5000 хүн, "Табо трип эжэнси" ХХК-ийн скүтерийг 12900 хүн, "Эко технологи" скүтерийг өдөрт дунджаар 11150 хүн тус тус ашиглаж байгаа ажээ. Мөн тэрбээр, замын хөдөлгөөний дүрэмд оруулах нэмэлт, өөрчлөлт, зохион байгуулалтын ямар арга хэмжээ авах тухай, хяналт, шалгалтыг хэрхэн зохион байгуулах талаар илтгэлдээ танилцуулсан. Мөн замын хөдөлгөөнд оролцохдоо зам дээр жолоодлогын (унаж сурах) дадлага хийх, сайтар дадлагажаагүй үедээ замын хөдөлгөөнд оролцохыг хориглохоос гадна залуур сул тавих, дөрөөнд гишгэхгүй явах, овроос уртаашаа буюу өргөөшөө 0.4 м-ээс илүү гарсан ачаа тээвэрлэх, зорчигчид зориулсан суудалгүй, ачааны зориулалттай тэвшинд хүн тээвэрлэх, 7 хүртэлх насны хүүхдийг зориулалтын нэмэгдэл суудал, хамгаалах хэрэгсэлгүйгээр тээвэрлэх, зориулалтын чиргүүлээс бусад зүйлийг чирэх, тээврийн хэрэгслээр чирүүлэх зэргийг хориглож байна гэв.
Түүний дараа “Жэт Шэйринг Монголиа” компанийн гүйцэтгэх захирлын орлогч Т.Содбилэг “Хотын амьдрал дахь бичил тээврийн хэрэгслийн үүрэг ба замын хөдөлгөөний аюулгүй байдал” сэдвээр танилцуулга хийв. Тэрбээр Улаанбаатар хот скүүтер ашиглахад хамгийн тохиромжтой хот бөгөөд зуны улиралд автобусаас илүү олон зорчигч тээвэрлэдэг. Энэ нь хотын соёлд эерэг өөрчлөлт авчирч байна. Одоогоор Улаанбаатар хотод скүүтерт зориулсан 2000 гаруй зогсоол бий. Цаашид дугуйн зам шинээр барьж, цахилгаан скүүтер, дугуйны дэд бүтцийн хөгжүүлэх, хот төлөвлөлтөд орчин үеийн шийдэл, технологийг нэвтрүүлэх боломжийг олгох үүднээс хоцрогдсон стандартуудыг шинэчлэх зэрэг саналыг дэвшүүлж байв. Хэлэлцүүлгийн эдгээр үндсэн илтгэлүүдийн дараа оролцогчид санал, бодлоо илэрхийлж, асуулт асууж, хариулт авсан. Хэлэлцүүлгийг хааж, УИХ-ын гишүүн, ажлын хэсгийг ахлагч П.Батчимэг үг хэлэв.
Тэрбээр, өнөөдрийн хэлэлцүүлэгт хүрэлцэн ирсэн иргэд, бизнес эрхлэгчид, олон нийтийн болон төрийн байгууллагуудын төлөөлөлд талархаж буйгаа илэрхийлээд Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төслийг яаралтай батлан хэрэгжүүлж, цахилгаан дугуй (суррон), цахилгаан скүүтерийн замын хөдөлгөөнд хэрхэн зөв зохистой оролцох хууль эрх зүйн орчныг бүрдүүлж, иргэдийн аюулгүй зорчих эрхийг хангах, улмаар иргэдийн амь нас, эрүүл мэндийг хамгаалахад олон талын оролцоо чухал байгааг онцоллоо гэж УИХ-ын Хэвлэл мэдээллийн газраас мэдээллээ.
